ΓΛΩΣΣΑ Α1,Α2

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το μάθημα επιχειρεί να βοηθήσει τους μαθητές να εμπεδώσουν φαινόμενα και θεματολογία που περιλαμβάνονται στην ύλη που έχουν μέχρι τώρα διδαχθεί στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας.

Α. ΕΝΟΤΗΤΑ 5η - Γνωρίζω τον μαγικό κόσμο του Θεάτρου και του Κινηματογράφου

·         Ας ξεκινήσουμε με ένα κείμενο για το θέατρο και συγκεκριμένα για τον Άρη που έπρεπε -για κακή του τύχη (;)- να πάει στην... όπερα!

Διαβάστε την "περιπέτειά" του:

Ο Άρης στην όπερα; Ουάου!!!!

     Σαν κεραυνός έπεσε πάνω μου η απόφαση της μαμάς: «Άρη, το Σάββατο θα πάμε στην όπερα». Ήταν εκείνος ο τόνος της φωνής που δε σήκωνε πολλά πολλά και έτσι μόνο ξεροκατάπια, ενώ στο μυαλό μου έρχονταν σκηνές από το Σαββατόβραδο που θα ερχόταν.
     Δεν είχα πάει ποτέ στην όπερα και αυτό που έβλεπα καμιά φορά στην τηλεόραση της Βουλής δε με ενθουσίαζε καθόλου. Θέατρο ήταν βέβαια και αυτό, αλλά υπήρχαν κάτι τύπισσες που έσκουζαν πολύ, βρε παιδί μου.... Το ευτύχημα ήταν ότι την Κυριακή το απόγευμα θα πήγαινα στο πάρτι ενός φίλου μου που γιόρταζε.
      Νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου δόθηκε η εντολή για μπάνιο και όλη αυτή τη διαδικασία που προηγείται μιας επίσημης εξόδου. Η μαμά πια είχε αρχίσει να ετοιμάζεται δύο ώρες πριν ξεκινήσουμε. Δε νομίζω ότι υπήρξε μπουκαλάκι ή σωληνάριο κρέμας που να μη χρησιμοποίησε. Τελικά ήρθε η ώρα της αναχώρησης...
     Μπροστά στο θέατρο ΟΛΥΜΠΙΑ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής - έτσι λέμε το κτίριο της όπερας στην Ελλάδα - γινόταν ένας χαμός. Οι άντρες με κοστούμια επίσημα και οι γυναίκες με φορέματα κάθε είδους απόχρωσης: βε­ραμάν, τιρκουάζ, σομόν, λιλά. Σκέφτηκα χαμογελώντας αυτές τις λέξεις που δε μου λένε τίποτα, αλλά που συχνά η μαμά τις αναφέρει με τις φίλες της, μιλώντας για χρώματα. Είδα όμως και πολλούς νέους με τζιν και απλά φανελάκια.

     Το έργο που θα παρακολουθούσαμε ήταν η «Τραβιάτα» του Βέρντι. Ο μπαμπάς μου εξήγησε ότι ο Βέρντι ήταν ένας Ιταλός συνθέτης του 19ου αιώνα που έγραφε όπερες. Μία από αυτές ήταν η «Τραβιάτα» που σημαίνει: η παραστρατημένη.
     - Ωχ! σκέφτηκα, θα είναι κάτι σαν τα παλιά ασπρόμαυρα έργα που όταν τα βλέπει η γιαγιά ρίχνει κορόμηλο το δάκρυ.
     Η αίθουσα του θεάτρου ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Δεν έμοιαζε πολύ με τα θέατρα που ήξερα. Ήταν πολύ πιο προσεγμένη και όμορφη. Επένδυση παντού με όμορφο ξύλο και μπορντό καθίσματα. Αυτό όμως που δεν είχα ξαναδεί ήταν η ορχήστρα. Όσο τα φώτα ήταν αναμμένα, 50 περίπου μουσικοί είχαν καθίσει στις θέσεις τους σε ένα χώρο κάτω από τη σκηνή και έπαιζε ο καθένας ό,τι ήθελε. Μια τεράστια βαβούρα ακουγόταν χωρίς όμως να είναι ενοχλητική.
     Τρία κουδούνια ακούστηκαν, τα φώτα έσβησαν και η ορχήστρα σταμάτησε το θόρυβο κι έπεσε σιγή, όπως αυτή που κάνουμε για τους ήρωες στο σχολείο. Ξαφνικά εμφανίστηκε από το πουθενά ένας τύπος με ρούχα σαν πιγκουΐνος, σήκωσε ένα ραβδάκι και...!
     Μα τι ήχοι υπέροχοι ήταν αυτοί που βγήκαν από το μέρος της ορχήστρας! Πού πήγε όλη αυτή η φασαρία που ακουγόταν πριν. Αυτό το ραβδί του μαέστρου έχει τέτοιες μαγικές δυνά­μεις; Αυτό λοιπόν είναι η ορχήστρα της όπερας; Ακουγόταν τόσο διαφορετικά χρώματα ήχων από τόσα πολλά όργανα....
     Όταν τελείωσε το πρώτο κομμάτι που έπαιξε η ορχήστρα, ο κόσμος χειροκρότησε και η αυ­λαία σηκώθηκε. Από εδώ και πέρα άρχιζε το έργο. Η σκηνή γέμισε ηθοποιούς-τραγουδιστές, που τραγουδούσαν πότε όλοι μαζί και πότε ο καθένας μόνος του. Ευτυχώς, παρόλο που τραγουδούσαν στα ιταλικά, καταλάβαινα τα πάντα. Πάνω από τη σκηνή έβλεπα τη μετάφραση σε υπότιτλους (εδώ τους λένε υπέρτιτλους, μου είπαν αργότερα). Τα σκηνικά και τα ρούχα των τραγουδιστών ήταν πανέμορφα. Η μουσική ταίριαζε τόσο ωραία με τα λόγια!
     Κάποια στιγμή μου πέρασε από το μυαλό πως αυτό που έβλεπα και άκουγα ήταν όλες οι τέχνες μαζί. Ζωγραφική, μουσική, θέατρο κ.ά. Το βράδυ που γυρνούσαμε σπίτι ο μπαμπάς με ρώτησε πώς μου φάνηκε η παράσταση. Απάντησα απλά πως μου άρεσε. Οι γονείς δε χρειάζεται να καταλαβαίνουν πολλά πράγματα.
    Αύριο στο πάρτι θα τα πω όλα στους φίλους μου...

Νίκος Ξανθούλης, Μαριβίτα Γραμματικάκη, «Μικρός Αναγνώστης» 

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΗΓΗ :  http://istografia.blogspot.com/2019/03/5.html

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ :

  1. α) Ποια ήταν η αντίδραση του Άρη όταν του ανακοίνωσαν ότι θα παρακολουθήσει όπερα; Εντοπίστε και υπογραμμίστε με κίτρινο την χαρακτηριστική φράση που δείχνει αυτή την αντίδραση και δώστε με δικά σας λόγια τι εννοούμε όταν χρησιμοποιούμε αυτή τη φράση.

      β) Υπογραμμίστε με κόκκινο δύο χωρία (=αποσπάσματα) του κειμένου που δείχνουν τους λόγους για τους οποίους ο Άρης κάθε άλλο παρά ενθουσιάστηκε με την ιδέα για παρακολούθηση όπερας.

2. Ποιο έργο παρακολούθησε ο Άρης; Ποιες πληροφορίες του έδωσε ο πατέρας του; Δείτε κάποιες πληροφορίες ακόμα γι' αυτό το έργο.

3.  Πιστεύετε ότι τελικά η όπερα άρεσε στον Άρη ή όχι; Ποια συναισθήματα του προκάλεσε; Δώστε την απάντησή σας σε μια  παράγραφο, αφού υπογραμμίσετε με πράσινο τα σημεία του κειμένου που δικαιολογούν την απάντησή σας.

ΑΣΚΗΣΗ:

1.  Θυμάστε τους αφηγηματικούς τρόπους που έχουμε μάθει μέχρι στιγμής;

Είναι

·         η αφήγηση

·         η περιγραφή

·         ο διάλογος (σε ευθύ ή πλάγιο λόγο) και

·         ο μονόλογος

Στο κείμενό μας υπάρχουν όλοι. Μπορείτε να τους εντοπίσετε;

Πιο συγκεκριμένα βρείτε:

ü  τρία σημεία με αφήγηση και τι αφηγείται το καθένα

ü  τρία σημεία με περιγραφή και τι περιγράφεται στο καθένα

ü  ένα σημείο με διάλογο σε ευθύ λόγο

ü  δύο σημεία με διάλογο σε πλάγιο λόγο και να τον μετατρέψετε σε ευθύ

ü  ένα σημείο με εσωτερικό μονόλογο

2.   «Τρία κουδούνια ακούστηκαν, τα φώτα έσβησαν και η  ορχήστρα σταμάτησε το θόρυβο κι έπεσε σιγή... Ξαφνικά εμφανίστηκε από το πουθενά ένας τύπος με ρούχα σαν πιγκουΐνος, σήκωσε ένα ραβδάκι και....!»

Το απόσπασμα αυτό του κειμένου αφηγείται τις στιγμές πριν αρχίσει η παρά­σταση.

α) Υπογραμμίστε τα ρήματα. Σε ποιον χρόνο βρίσκονται;
β) Τώρα γράψτε το ίδιο απόσπασμα βάζοντας τα ρήματα στον ενεστώτα. Σε ποια από τις δύο περιπτώσεις η αφήγηση σάς φαίνεται πιο ζωντανή; Θυμάστε πώς λέγεται ο ενεστώτας που χρησιμοποιείται σε αφηγήσεις αντί παρελθοντικού χρόνου;