<< Η ζωή στη Σύμη>> Ευγενία Φακίνου
Παιδιά, όπως σας έχω γράψει, θέλω πρώτα να διαβάζετε πολύ καλά τις φωτοτυπίες και να απαντήσετε στο φύλλο εργασίας προσεκτικά και χωρίς να βιάζεστε. Άλλωστε έχετε αρκετό χρόνο στη διάθεση σας!!
Ας θυμηθούμε τι μελετήσαμε σε αυτό το κείμενο:
ΘΕΜΑΤΑ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ:
1. Το πρόβλημα της λειψυδρίας στη Σύμη.
2. Η νησιώτικη αρχιτεκτονική προσαρμοσμένη στις οικογενειακές ανάγκες.
3. Η ομαδική ζωή και οι συνεργατικές σχέσεις των ανθρώπων.
4. Παιδικά παιχνίδια .
5. Σύγκριση της ζωής στη Σύμη και της ζωής στην Αθήνα.
ΜΟΡΦΗ:
1. Γλώσσα
2. Ύφος
3. Σχήματα λόγουà μεταφορές, παρομοιώσεις, προσωποποίηση, ασύνδετα σχήματα, εικόνες.
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ:
1. Αφήγηση- θεματική- συνειρμική- χαρακτηριστικό της αφήγησης η χρήση δραματικού ενεστώτα.
2. Περιγραφή : οι εικόνες αναπλάθονται με ρεαλισμό και ευαισθησία. Η γρήγορη εναλλαγή εικόνων πετυχαίνεται με τα ασύνδετα σχήματα.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. Ποιες δουλειές ατομικές ή συλλογικές έκαναν οι γυναίκες μέσα στο σπίτι σύμφωνα με το κείμενο;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Να γράψετε τις παρατηρήσεις σας για το ύφος του και τη γλώσσα του κειμένου. Να βρείτε 3 ιδιωματισμούς.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Να εντοπίσετε στο κείμενο τα εξής σχήματα λόγου:
3 μεταφορέςà
1 παρομοίωσηà
1 προσωποποίησηà
2 ασύνδετα σχήματαà
3 εικόνεςà
4. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:
· Η αφήγηση
α) είναι τριτοπρόσωπη και ο αφηγητής ετεροδιηγητικός/ παντογνώστης.
β) είναι πρωτοπρόσωπη/ ομοδιηγητικός αφηγητής.
γ) είναι πωτοπρόσωπη/ ομοδιηγητικός- αυτοδιηγητικός αφηγητής, συμμετέχει στα γεγονότα και είναι ο πρωταγωνιστής της ιστορίας.
· Από τα μισά της δεύτερης παραγράφου ως το τέλος του αποσπάσματος τα ρήματα είναι:
α) στον παρατατικό και στον αόριστο, που δείχνουν παρελθόν.
β) σε δραματικό ενεστώτα, που κάνει την αφήγηση ζωντανή και παραστατική.
· Η νοσταλγική αναπόληση της Αστραδενής
α) ξεκινά από τον εσωτερικό χώρο ενός σπιτιού της Σύμης.
β) ξεκινά από τα παιχνίδια που έπαιζε με τις φίλες της στο νησί, όλα ατομικά.
γ) ξεκινά από τα παιχνίδια που έπαιζε με τις φίλες της στο νησί, όλα ομαδικά.
· Ο αποκρέβατος
α) βρισκόταν στο δωμάτιο των παιδιών και ήταν ένα ψηλό κρεβάτι για τον ύπνο των παιδιών.
β) βρισκόταν στην άκρη της κουζίνας και ήταν το κρεβάτι που κοιμούνταν οι γονείς.
γ) βρισκόταν στην άκρη της κουζίνας και ήταν ένα ψηλό κρεβάτι για τον ύπνο των παιδιών που χρησιμοποιούνταν ως αποθηκευτικός χώρος.
· Οι κουζίνες στην Αθήνα
α) είναι ένας μεγάλος χώρος, όπου γίνονταν οι πιο πολλές δουλειές και εξυπηρετούνταν οι περισσότερες ανάγκες.
β) είναι μικρές και κουτσουλές για τη μοναχική ζωή της νοικοκυράς.
· Στην Αθήνα το νερό
α) είναι πολύτιμο και χρησιμοποιείται με οικονομία, λόγω της λειψυδρίας.
β) γίνεται σπατάλη του νερού, που έχει ωραία και γλυκιά γεύση και σε συνδυασμό με τη σαπουνάδα γίνεται λίπασμα.
γ) γίνεται σπατάλη του νερού, που είναι στυφό << σαν φάρμακο>> και μυρίζει άσχημα.
· Τα παράθυρα
α) Έχουν στενό περβάζι για λειτουργικούς λόγους.
β) Έχουν φαρδύ περβάζι για λειτουργικούς λόγους και ένα από τα περβάζια που βρίσκεται προς τα μέσα χρησιμοποιείται ως νεροχύτης.
5. Πώς εξασφαλίζεται το νερό στα σπίτια της Σύμης και ποιες ιδιότητες έχει;
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Να συγκρίνετε τον τρόπο ζωής των παιδιών και τις σχέσεις των ανθρώπων στη νησιώτικη κοινωνία με τη σημερινή ζωή.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. Παρουσιάστε λαϊκά παιδικά παιχνίδια παλαιότερων εποχών. Ποια δεν παίζονται σήμερα;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
8. Να συλλέξετε πληροφορίες και εικόνες από το διαδίκτυο για το νησί της Σύμης και τη νησιωτική αρχιτεκτονική.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
9. Δημιουργική γραφή:
Υποθέστε ότι είστε η ηρωίδα και γράφετε στο ημερολόγιό σας, τις εμπειρίες σας από τη ζωή σας στη Σύμη, όπου έχετε μετακομίσει. (100 περίπου λέξεις)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
1. Αφού υπογραμμίσετε τους κύριους όρους, να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις με βάση τα συστατικά τους– κύριους όρους:
I. Ο Πέτρος είδε την πινακίδα.
II. Οι δάσκαλοι έχουν προετοιμαστεί ικανοποιητικά.
III. Η μέρα σήμερα είναι βροχερή.
IV. Μα που καιρός για επισκέψεις;
V. Η Μαρία θυμάται την καλοκαιρινή κουβεντούλα στο χωριό.
VI. Πήρα μια ευχάριστη είδηση.
VII. Η Ελένη προσέχει τη διατροφή της.
VIII. Ο πληγωμένος άντρας ζητούσε βοήθεια.
IX. Ξαφνικά, χτυπάει δυνατά το κουδούνι του σχολείου.
X. Ο δήμαρχος πρόσφερε στους υπαλλήλους δώρα.
XI. Όλα τα παιδιά ήταν έτοιμα.
2. Προσπαθήστε να μετατρέψετε τις απλές προτάσεις της παραπάνω άσκησης σε επαυξημένες και αντίστροφα.
3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις με βάση τη σημασία τους και να γράψετε τι εκφράζει η καθεμιά:
I. Η αρρώστια του ήταν σοβαρή.
II. Μπείτε στην τάξη .
III. Μείνε λίγη ώρα ακόμα!
IV. Γιατί δεν ήρθες στην ώρα σου;
V. Άνοιξε το παράθυρο.
VI. Τι ωραίο είναι το φόρεμά σου!
VII. Κανένας δε μιλούσε μέσα στην τάξη.
VIII. Ποιος θα αρνιόταν μια τέτοια πρόκληση;
IX. Θέλεις να δούμε την αγαπημένη σου ταινία;
3Η ΕΝΟΤΗΤΑ – ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ – ΑΦΗΓΗΣΗ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ας θυμηθούμε τι μάθαμε σε αυτήν την ενότητα.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
1. Περιγραφή είναι η αναπαράσταση μέσα από το λόγο χώρων, προσώπων, αντικειμένων, ζώων, έργων τέχνης, κτιρίων, φαινομένων.
2. Οργανώνεται με άξονα το ΧΩΡΟ.
3. Δομή της περιγραφής: ακολουθεί πορεία από το ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ, από γενικές εικόνες σε λεπτομερειακές.
4. Το σημείο περιγραφής μπορεί να είναι ΣΤΑΘΕΡΟ, δηλαδή ο συγγραφέας να μένει ακίνητος και από εκεί να περιγράφει το χώρο ή να κινείται μέσα στο χώρο.
5. Γλώσσα της περιγραφής: χαρακτηρίζεται από σαφήνεια, ακρίβεια, ζωντάνια, και παραστατικότητα.
6. ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ : Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
7. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ: ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ, που δίνουν ουσιαστικές πληροφορίες ώστε ο αναγνώστης να σχηματίσει μια σαφή εικόνα αυτού που περιγράφεται.
8. Περιγραφή συναντούμε στα σχολικά βιβλία, στη λογοτεχνία, στα περιοδικά, στις εφημερίδες , στην επιστήμη και στους τουριστικούς οδηγούς.
ΑΦΗΓΗΣΗ
1. Αφήγηση είναι η εξιστόρηση γεγονότων πραγματικών ή φανταστικών.
2. Είδη αφήγησης:
α) μυθοπλαστική αφήγηση: κυριαρχεί ο κόσμος του μύθου, της φαντασίας. Τη συναντούμε στη λογοτεχνία.
β) ιστορική αφήγηση: αναφέρεται σε γεγονότα του παρελθόντος. Τη συναντούμε στην ιστορία.
γ) ρεαλιστική αφήγηση: παρουσιάζονται με σαφή και πειστικό τρόπο γεγονότα του παρόντος. Τη συναντούμε στις καθημερινές συζητήσεις, στις ειδήσεις, στα ρεπορτάζ.
3. Η αφήγηση οργανώνεται με ΑΞΟΝΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ, αλλά οι καταστάσεις συνδέονται μεταξύ τους ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΑ.
4. Η αφήγηση ακολουθεί την παρακάτω ΔΟΜΗ:
α) Πληροφορίες για τους ήρωες, το χώρο, το χρόνο και την κατάσταση από την οποία ξεκινά η αφήγηση.
β) Η εξέλιξη και η έκβαση της.
γ) Η λύση: η κρίση του αφηγητή για το νόημα της ιστορίας.
Γλωσσικά χαρακτηριστικά της αφήγησης:
Κύριος χρόνος της αφήγησης: ο ΑΟΡΙΣΤΟΣ και ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ, δείχνουν ΠΑΡΕΛΘΟΝ.
Κύριο γνώρισμα της αφήγησης είναι οι ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ που δείχνουν τη ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ( ύστερα, στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια, μετά, κ.α.) και την ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ( επειδή, αφού, καθώς, κ.α.)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η περίληψη είναι ένα σύντομο κείμενο το οποίο συμπυκνώνει το βασικό περιεχόμενο ενός μεγαλύτερου κειμένου και μας πληροφορεί.
1. Η περίληψη μπορεί να έχει πολλές μορφές: μπορεί να είναι ο τίτλος ενός κειμένου ή μιας παραγράφου, επίσης η σύντομη απόδοση του περιεχομένου ενός βιβλίου.
2. Βασικά βήματα για την περίληψη:
α. Προσεχτική ανάγνωση του κειμένου.
β. Εντοπίζουμε το θεματικό κέντρο, το θέμα του κειμένου.
γ. Χωρίζουμε το κείμενο σε παραγράφους και υπογραμμίζουμε τις βασικές λέξεις- κλειδιά της κάθε παραγράφου.
δ. Γράφουμε πλαγιότιτλους για κάθε παράγραφο.
ε. ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ:
Ø η περίληψη να αρχίζει με αναφορά στο κείμενο/ συγγραφέα ή απευθείας.
Ø να αξιοποιεί τις συνδετικές λέξεις.
Ø να περιέχει την κύρια θέση και τις βασικές ιδέες του κειμένου.
Ø να έχει πληροφοριακό ύφος και να μη σχολιάζει το κείμενο.
Ø Να μην υπερβαίνει τον αριθμό των λέξεων που έχει οριστεί.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Λαμβάνοντας υπόψη τη θεωρία και διαβάζοντας προσεκτικά τα κείμενα να δουλέψετε χωρίς να βιάζεστε.
1. Ποιες ομορφιές της Ανδαλουσίας περιγράφει ο συγγραφέας;
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. Σε ποιο χρόνο βρίσκονται τα ρήματα; Τι προσδίδει ο χρόνος αυτός;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Να βρείτε τα συνώνυμα και τα αντώνυμα των επιθέτων που χρησιμοποιούνται στο κείμενο:
Λέξεις
|
Συνώνυμα
|
Αντώνυμα
|
αρωματισμένη
| ||
στενοί
| ||
μαγεμένης
| ||
τεράστιες
| ||
πολύπλοκα
|
6. Γράψτε την περίληψη του κειμένου. ( 70-80 λέξεις)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΑΦΗΓΗΣΗ
Διαβάστε τα κείμενα << Η θάλασσα>> του Ανδρέα Καρκαβίτσα από το τετράδιο εργασιών σας , σελ. 26 και το απόσπασμα από το κείμενο του Αντόν Τσέχωφ, << Ο παππούς και το εγγονάκι>>, που περιλαμβάνεται στο σχολικό βιβλίο και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
Αντόν Τσέχωφ , Ο παππούς και το εγγονάκι
O παππούς είχε γεράσει πολύ. Τα πόδια του δεν τον πήγαιναν, τα μάτια του δεν έβλεπαν, τ’ αυτιά του δεν άκουγαν. Δόντια δεν είχε. Κι όταν έτρωγε, του χυνόταν το φαγητό. O γιος του και η νύφη του δεν τον έβαζαν πια μαζί τους στο τραπέζι, αλλά του ’διναν να φάει πάνω στη μεγάλη χτιστή χωριάτικη θερμάστρα όπου πλάγιαζε. Κάποτε που του βάλανε να φάει στο πήλινο πιάτο, του ξέφυγε από τα χέρια, έπεσε κι έσπασε. Η νύφη του άρχισε τότε να τον μαλώνει πως όλα τα χαλάει στο σπίτι και σπάει τα πιάτα. Τέλος του είπε πως αποδώ και πέρα θα του 'διναν να τρώει στην ξύλινη γαβάθα. O παππούς αναστέναξε μόνο και δεν είπε τίποτα. Μια μέρα ο άντρας με τη γυναίκα του παρακολουθούσαν που ο γιος τους μαστόρευε κάτι σκαλίζοντας ένα μικρό κούτσουρο. O πατέρας λοιπόν τον ρώτησε: «Τι φτιάχνεις εκεί, Μίσα;». Κι ο Μίσα απαντά: «Φτιάχνω μια μεγάλη γαβάθα, πατερούλη. Όταν εσύ κι η μάνα μου γεράσετε, θα σας ταΐζω σ' αυτήν τη γαβάθα». O άντρας κι η γυναίκα του κοιτάχτηκαν και δάκρυσαν. Νιώσανε ντροπή που είχαν προσβάλει τον παππού. Κι από τότε τον βάλανε να τρώει μαζί τους στο τραπέζι και τον πρόσεχαν όπως πρέπει.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
1Τι αφηγείται ο συγγραφέας σε κάθε κείμενο;
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ποιο είναι το είδος της αφήγησης;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Σε ποιους χρόνους βρίσκονται τα ρήματα των κειμένων; Γιατί;
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Εντοπίστε στα κείμενα συνδετικές λέξεις ή φράσεις που δείχνουν τη χρονική σειρά των γεγονότων και την αιτιολογική σχέση μεταξύ τους.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. Τα παραπάνω κείμενα είναι κείμενα αφήγησης. Συμπλήρωσε τον παρακάτω πίνακα με τα στοιχεία που ζητούνται:
Η θάλασσα
|
Ο παππούς και το εγγονάκι
| |
πρόσωπα
| ||
τόπος
| ||
χρόνος
| ||
Το πρόβλημα
| ||
Η δράση- εξέλιξη
| ||
Η λύση
|
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Σας δίνεται η αρχή μιας ιστορίας << Το πλοίο ξεκίνησε, αν και ο καιρός ήταν πολύ κακός. Από την πρώτη στιγμή άρχισα να φοβάμαι. Κοιτούσα γύρω μου…>> Συνεχίστε την ιστορία περιγράφοντας ένα φανταστικό επεισόδιο σε φουρτουνιασμένη θάλασσα (3 παράγραφοι)
4Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Β΄ΚΛΙΣΗΣ
Να διαβάσετε τους κανόνες που σας έδωσα για τα ουσιαστικά της Β΄ κλίσης.
Στη Β΄ κλίση ανήκουν αρσενικά και θηλυκά σε –ος , π.χ ο πόλεμος, η άμπελος και ουδέτερα σε –ον , π.χ το δωρον, το μυστήριον και να κάνετε τις παρακάτω ασκήσεις.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να εφαρμόσετε σωστά τους κανόνες τονισμού!!
1. Να κλιθούν τα ουσιαστικά: ο βάρβαρος, ο καρπός, ο οικος
ΕΝΙΚΟΣ
τοῦ
τῷ
τόν
ὦ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
οἱ
τῶν
τοῖς
τούς
ὦ
2. Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:
πόλεμονà
τῷ ανθρώπωà
τῇ ψήφωà
τάς αμπέλουςà
τοῖς συμμάχοιςà
τοῦ όρκουà
τῶν οδωνà
τὸν λίθονà
ταις ελάφοιςà
τῷ μυστηρίωà
ὦ στάδιαà
4. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού:
I. Τοὺς ἀδίκῳ ------------ (γνώμη, δοτ. εν.) τυραννοῦντας τοὺς πέλας ἐν παραβάσει (νόμος, γεν. εν.) ὁ μῦθος ἐλέγχει.
II. Η υπερβολή ----------- (άνθρωπος, δοτ. πληθ.) λύπην παρέχει.
III. Τότε καὶ αἱ ----------- (ὁδός) κατέχονται τῷ ----------(ποταμός) .
IV. Ο θεός αυξάνει τους ---------- (καρπός) τῶν -------- (δένδρον).
V. Αι ------------ ( η άμπελος) τον --------- (οινος) παρέχουσιν.
VI. Οἱ χρηστοί --------- (νέος, ον. πληθ.) συνῆσαν τοῖς ------- (ἔφηβος).
ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
Προσωπικές λέγονται οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου.
Πρώτο πρόσωπο είναι εκείνο που ενεργεί: ἐγώ
Δεύτερο πρόσωπο είναι εκείνο που του απευθυνόμαστε: ἐσύ
Τρίτο πρόσωπο είναι εκείνο για το οποίο γίνεται λόγος: αὐτός, ἐκεῖνος, κ.τ.λ.
Η προσωπική αντωνυμία κλίνεται ως εξής:
Ενικός αριθμός
|
α' πρόσωπο
|
β' πρόσωπο
| |
Ονομαστική
|
ἐγὼ
|
σὺ
| |
Γενική
|
ἐμοῦ, μου
|
σοῦ, σου
| |
Δοτική
|
ἐμοί, μοι
|
σοί, σοι
| |
Αιτιατική
|
ἐμέ με
|
σέ, σε
| |
Πληθυντικός αριθμός
| |||
Ονομαστική
|
ἡμεῖς
|
ὑμεῖς
| |
Γενική
|
ἡμῶν
|
ὑμῶν
| |
Δοτική
|
ἡμῖν
|
ὑμῖν
| |
Αιτιατική
|
ἡμᾶς
|
ὑμᾶς
| |
Άσκηση στην προσωπική αντωνυμία:
1. Συμπληρώστε τις προτάσεις με τον τύπο της προσωπικής αντωνυμίας που ζητείται στην παρένθεση:
I. 'Ετύγχανε δ’ -------- (ἐγώ, γεν. πληθ.) νεώτατος ὤν
II. Δοκει ουν ------- (ἐγώ, δοτ. εν.) ανάγκη είναι διηγήσασθαι -------- - (εσύ, δοτ. εν.) τό διήγημα τουτο.
III. Κελεύω --------- ( εσύ, αιτ. πληθ.) ποιειν τά δέοντα.
IV. Η γλωττα --------- (ἐγώ, γεν. πληθ.) προτρέχει της διανοίας.
V. Μάχονται --------- (ἐγώ, δοτ. πληθ.) οι πολέμιοι.
VI. ---------- (ἐσύ) εστέ τό άλας της γης.
VII. --------- (ἐσύ) μέν ίσως γιγνώσκεις , --------- (ἐγώ ) δέ αγνοω.
VIII. Ούτε -------- (ἐγώ) λέγετε αληθη ούτε εκεινος ανήρ εστι δίκαιος.
2. Να υπογραμμίσετε τις προσωπικές αντωνυμίες των παρακάτω φράσεων :
α. Αἱ ψυχαὶ ἡμῶν καθαραί εἰσιν.
β. Υμεις κολάσετε τούς εχθρούς.
γ. Αγαπατε τούς εθρούς υμων.
δ. Ημεις φυλάττομεν τούς όρκους των προγόνων.
ε. Οι θεοί συνεργοί υμιν εισίν.
στ. Ὁταν μὲν νομοθετῶμεν, τοῦθ’ ------------ (ἐγώ, αιτ. πλ.) σκοπεῖν.
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, ΡΑΨΩΔΙΑ ζ΄ στ. 139-259 << ΦΑΙΑΚΙΔΑ>>
Ας θυμηθούμε τι εξετάσαμε σε αυτήν την ενότητα:
1. Ο ρόλος της Αθηνάς στην εξέλιξη της πλοκής.
2. Τα προβλήματα, οι σκέψεις του Οδυσσέα- ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ.
3. Συνάντηση Οδυσσέα- Ναυσικάς.
4. Αντίθεση : Οδυσσέας ≠ Ναυσικά, Ναυσικά ≠ υπηρέτριες.
5. Δομή του λόγου του Οδυσσέα.
6. Δομή του λόγου της Ναυσικάς.
7. Ο Θεσμός της ικεσίας: οι ικέτες θεωρούνταν πρόσωπα σεβαστά και ιερά και προστατεύονταν από τον Ικέσιο Δία.
8. Η στάση της Ναυσικάς απέναντι στον ικέτη και στο θεσμό της φιλοξενίας.
9. Η κοινωνία των Φαιάκων.
10. Τα πρόσωπα: Οδυσσέας, Ναυσικά, υπηρέτριες της Ναυσικάς (βουβά πρόσωπα)
11. Οι πλατιές παρομοιώσεις: αναφορικό- δεικτικό μέρος, κοινός όρος, ο ρόλος τους .
12. Αντιλήψεις της ομηρικής εποχής για την οικογενειακή ευτυχία και αρμονία. Οι θεοί καθορίζουν την ανθρώπινη τύχη, σύμφωνα με τη βούλησή τους. Θεσμοί- πολιτιστικά στοιχεία.
13. Χαρακτηρισμοί προσώπων: Οδυσσέα- Ναυσικάς.
Παιδιά, θέλω πρώτα να διαβάσετε πολύ προσεκτικά την 11η ενότητα , ραψωδία ζ΄, στ. 139-259 από το βιβλίο και τις φωτοτυπίες και να απαντήσετε χωρίς να βιάζεστε.
ΔΡΑΣΕΙΣ
1. Ποιος είναι ο ρόλος της Αθηνάς στην προώθηση του μύθου;
2. Ποιες σκέψεις κάνει ο Οδυσσέας μόλις ξύπνησε από τις φωνές των κοριτσιών; Ποιον αφηγηματικό τρόπο χρησιμοποιεί ο ποιητής;
3. Τι προβληματίζει τον Οδυσσέα πριν αρχίσει την ικεσία του στη Ναυσικά και τι προτίμησε τελικά;
4. Τι πετυχαίνει ο Οδυσσέας με τον ικετευτικό του λόγο;
5. Ποια είναι η δομή του λόγου της Ναυσικάς προς τον Οδυσσέα; Πώς θα τη χαρακτηρίζατε;
6. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος:
I. Η Ναυσικά με την παρέμβαση της Αθηνάς ρίχνει την μπάλα στο ποτάμι και οι χαρούμενες φωνές των κοριτσιών ξυπνούν τον Οδυσσέα. Σ- Λ
II. Η Ναυσικά τρομάζει, όταν βλέπει τον άγριο σε όψη Οδυσσέα και τρέχει μακριά. Σ- Λ
III. Ο Οδυσσέας αρχίζει τον ικετευτικό του λόγο με φιλοφρονήσεις για την ομορφιά και τη χάρη της Ναυσικάς. Σ- Λ
IV. Η Ναυσικά προσπαθώντας να παρηγορήσει τον Οδυσσέα για την τραγική του μοίρα, του λέει ότι ο Δίας μοιράζει στους ανθρώπους την ευτυχία και τη δυστυχία και ότι ο άνθρωπος πρέπει να αποδέχεται τη θεϊκή βούληση. Σ- Λ
V. Οι Φαίακες είναι ασεβείς, αφιλόξενοι και ασχολούνται ιδιαίτερα με την κτηνοτροφία. Σ- Λ
VI. Η Ναυσικά επιπλήττει τις υπηρέτριες για την τρομαγμένη τους αντίδραση, χωρίς να τις προσβάλλει και τις προτρέπει να περιποιηθούν τον ξένο. Σ- Λ
7. Να σχολιάσετε την πλατιά παρομοίωση των στίχων 163-169. Ποια είναι τα δύο μέρη της και ποιος ο λειτουργικός της ρόλος;
8. Σε ποιους στίχους εντοπίζετε την αφηγηματική τεχνική της προοικονομίας; Τι προοικονομείται;
9. Ποια αντίληψη της ομηρικής εποχής για την οικογενειακή ευτυχία διαφαίνεται στο λόγο του Οδυσσέα;
1ηΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Αφού διαβάσετε τη θεωρία που έχετε και στα τετράδια σας, για κάθε ενότητα, να κάνετε τις παρακάτω επαναληπτικές ασκήσεις.
1Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ - ΔΟΜΗ
Απλή πρόταση λέγεται η πρόταση που αποτελείται από τους κύριους όρους, δηλ.
το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο.
Οι μορφές που μπορεί να έχει μια απλή πρόταση είναι οι εξής: Ο Γιάννης κοιμάται. Υ+Ρ Ο Γιάννης έφαγε τυρόπιτα.
Υ+Ρ+Α Ο Γιάννης είναι καλός. Υ+Ρ+Κ
Ελλειπτική πρόταση λέγεται η πρόταση, όταν κάποιος από τους βασικούς όρους λείπει, γιατί εννοείται εύκολα.
Στον καθημερινό μας λόγο χρησιμοποιούμε κυρίως ελλειπτικές προτάσεις.
Τι κάνεις; Λείπει το υποκείμενο
Είμαι καλά. Λείπει το υποκείμενο εγώ
Καλά. Λείπει και το υποκείμενο εγώ και το ρήμα είμαι)
Εσύ; Λείπει το ρήμα τι κάνεις
Επαυξημένη πρόταση λέγεται η πρόταση, όταν εκτός από τους βασικούς όρους περιλαμβάνει και προσδιορισμούς.
Ο όμορφος Γιάννης κοιμάται ήσυχα στο κρεβάτι.
Ο πεινασμένος Γιάννης έφαγε μια μεγάλη και νόστιμη τυρόπιτα.
ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ
α) αποφαντική β) επιθυμίας γ) επιφωνηματική δ) ερωτηματική
Αποφαντική πρόταση (Κρίσεως) λέγεται η πρόταση που μας δίνει διάφορες πληροφορίες ή κρίσεις. Ως σημείο στίξης χρησιμοποιείται η τελεία. π.χ. Σήμερα θα πάμε εκδρομή.
Πρόταση επιθυμίας-προσταγής λέγεται η πρόταση με την οποία εκφράζουμε κάποια επιθυμία ή προσταγή. Ως σημείο στίξης χρησιμοποιείται η τελεία ή το θαυμαστικό. π.χ. Μπες μέσα γρήγορα.
Επιφωνηματική πρόταση λέγεται η πρόταση με την οποία εκφράζουμε το θαυμασμό ή τη δυσφορία μας για κάτι. Ως σημείο στίξης χρησιμοποιείται το θαυμαστικό (!) π.χ. Τι ωραία μέρα!
Ερωτηματική πρόταση λέγεται η πρόταση με την οποία ρωτάμε κάτι. Ως σημείο στίξης χρησιμοποιείται το ερωτηματικό (;) π.χ. Τι ώρα να έρθω αύριο;
- Με βάση την ποιοτητά τους οι προτάσεις χωρίζονται σε δύο κατηγορίες α) αρνητικές β) καταφατικές
Αρνητικές προτάσεις λέγονται οι προτάσεις που περιέχουν άρνηση, δηλαδή τις λέξεις όχι, δεν (δε), μην (μη)
Καταφατικές προτάσεις λέγονται οι προτάσεις που δεν περιέχουν άρνηση.
Βρες το είδος των προτάσεων ως προς τη δομή ή τα συστατικά τους
(απλή, επαυξημένη, ελλειπτική):
(απλή, επαυξημένη, ελλειπτική):
1. Ο καιρός είναι καταπληκτικός!
1. ; απλή
2. ; επαυξημένη
3. ; ελλειπτική
4. ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Ο καιρός σήμερα είναι καταπληκτικός!
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Εσύ είσαι όμορφος.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Σήμερα είσαι πολύ όμορφος.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Μην τρέχεις.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Μην τρέχεις τόσο γρήγορα.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Το κρεβάτι είναι πολύ βρόμικο.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Είναι πολύ βρόμικο.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Δεν έφαγα τίποτα στου Κώστα.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
- Δεν έφαγα τίποτα.
- ; απλή
- ; επαυξημένη
- ; ελλειπτική
- ; ελλειπτική & επαυξημένη
Βρες το είδος των προτάσεων ως προς τη σημασία τους:
1. Πού έβαλες το κουστούμι μου;
1. ; Αποφαντική
2. ; Προσταγής - Επιθυμίας
3. ; Επιφωνηματική
4. ; Ερωτηματική
2. Ο καιρός σήμερα είναι καταπληκτικός!
1. ; Αποφαντική
2. ; Προσταγής - Επιθυμίας
3. ; Επιφωνηματική
4. ; Ερωτηματική
3. Ανακοινώθηκαν οι βάσεις για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο.
1. ; Αποφαντική
2. ; Προσταγής - Επιθυμίας
3. ; Επιφωνηματική
4. ; Ερωτηματική
4. Φύγε αμέσως από το σπίτι μου!
1. ; Αποφαντική
2. ; Προσταγής - Επιθυμίας
3. ; Επιφωνηματική
Βρες το είδος των προτάσεων ως προς τη δομή, τη σημασία, την ποιότητα:
Πρόταση
|
Δομή
|
Σημασία
|
Ποιότητα
|
Το μωρό κλαίει.
| |||
Σήμερα η θάλασσα δεν είναι φουρτουνιασμένη!
| |||
Θα πάμε μαζί για καφέ;
| |||
Ο Θοδωρής σκουπίζει την αυλή.
| |||
Ο Θοδωρής δεν είναι καλό παιδί!
| |||
Ο Θοδωρής να έρθει αμέσως στο γραφείο.
| |||
πρόταση
|
Δομή
|
Σημασία
|
Ποιότητα
|
Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος!
| |||
Μην το κάνεις αυτό.
| |||
Πού είσαι;
| |||
Σήμερα πήγαμε τον πρώτο περίπατο.
| |||
Η Αλεξάνδρα δεν έχει γαλανά μάτια;
| |||
Στο μάθημα ήταν πολύ θλιμμένος.
|
ΕΝΟΤΗΤΑ 1Η ΣΧΟΛΕΙΟ
Σημασία:
• γνώση
• μόρφωση
• καλλιέργεια
• ομαδικότητα
• συνεργασία
• διδάσκει πρότυπα συμπεριφοράς, ήθους, στάσεις ζωής
• διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες
Εκπαιδευτικός:
- διδάσκει, καθοδηγεί
- ενθαρρύνει την σκέψη και τις απορίες των μαθητών
- καλλιεργεί κλίσεις και δεξιότητες των μαθητών - ασκεί το διάλογο
- δε διαχωρίζει τους μαθητές
- μεταδίδει τις αξίες της ομαδικότητας, της αλληλεγγύης, της φιλίας και της αγάπης
ΕΝΟΤΗΤΑ 3Η ΤΟΝΙΣΜΟΣ
1. Με βάση τους κανόνες τονισμού που έχετε στις φωτοτυπίες, να τονίσετε τις ακόλουθες λέξεις, δικαιολογώντας την επιλογή σας :
δωρον
τουτον
τουτων
τουτοις
πρωτος
κητος
φερω
λογοις
ἠδη
ἠθος
ελεγχος
Παιδιά, θα περιμένω τις απαντήσεις σας μέχρι την Τρίτη , 31-3 2020
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
1Η ΕΝΟΤΗΤΑ α΄ ραψωδία
Γεια σας , παιδιά. Ελπίζω να είστε καλά και να ασχοληθείτε με τις επαναληπτικές ασκήσεις που σας δίνω. Με βάση τις σημειώσεις που έχετε στις φωτοτυπίες που σας έδωσα, να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις κατανόησης.
Κυκλώστε τη σωστή απάντηση:
1. Σε ποιον απευθύνεται ο ποιητής στην αρχή του έπους;
α) Στη Μούσα, β) Στον Δία, γ) Στην Αθηνά
2. Τι ζητάει ο ποιητής;
α) Να του τραγουδήσει, β) Να του παίξει μια ζεμπεκιά, γ) Να του πει την ιστορία (ανιστορήσει)
3. Να του πει την ιστορία ποιανού;
α) Του Αγαμέμνονα, β) Του Μενέλαου, γ) Του άντρα του πολύτροπου
4. Ποιος είναι αυτός ο άντρας ο πολύτροπος;
α) Ο Οδυσσέας, β) Ο Πάρης, γ) Ο Έκτορας
5. Ποιας πόλης πάτησε το κάστρο το ιερό;
α) Των Μυκηνών, β) Της Κνωσσού, γ) Της Τροίας
6. Ο Οδυσσέας ήταν πολυταξιδεμένος;
α) ΝΑΙ, β) ΟΧΙ
7. Ενδιαφερόταν ο Οδυσσέας για τη ζωή των συντρόφων του;
α) ΝΑΙ, β) ΟΧΙ,
8. Τελικά, κατάφερε να τους σώσει;
α) ΝΑΙ, β) ΟΧΙ,
9. Ποιος φταίει για τον χαμό τους;
α) Ο Οδυσσέας, β) Ο Δίας, γ) Οι ίδιοι
10. Τι μεγάλο σφάλμα έκαναν;
α) Έφαγαν τα βόδια του Ήλιου, β) Τα έβαλαν με τον Δία, γ) Κορόιδεψαν τον Ποσειδώνα
11. «Τότε λοιπόν οι άλλοι, όσοι ξέφυγαν τον άθλιον όλεθρο...» Ποιος αρχίζει να μιλάει από τώρα και στο εξής;
α) Ο Δίας, β) Ο ποιητής, γ) Η Μούσα
12. Όσοι πολέμησαν στην Τροία έχουν γυρίσει στην πατρίδα τους;
α) ΝΑΙ, β) ΟΧΙ
13. Ποιος δεν έχει γυρίσει ακόμη;
α) Ο Οδυσσέας, β) Ο Μενέλαος, γ) Ο Νέστορας
14. Πού βρίσκεται;
α) Στο νησί της Καλυψώς, β) Στην Αφρική, γ) Στη μάγισσα Κίρκη
15. Μένει εκεί με τη θέλησή του ή τον κρατάει με το ζόρι η θεά;
α) Μένει εκεί με τη θέλησή του, β) Τον κρατάει με το ζόρι η θεά
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
ΚΕΜΕΝΟ: << Το πιο γλυκό ψωμί>>, λαϊκό παραμύθι.
Αφού διαβάσετε το κείμενο και τις φωτοτυπίες που έχετε να απαντήσετε στα παρακάτω θέματα. Περιμένω τις απαντήσεις σας μέχρι την Παρασκευή, 3-4-2020.
1Ο ΘΕΜΑ
Το πιο γλυκό ψωμί είναι ένα λαϊκό παραμύθι και μάλιστα διδακτικό. Ποια στοιχεία επιβεβαιώνουν αυτήν την άποψη; Ποιο μήνυμα θέλει να μας περάσει;
2Ο ΘΕΜΑ
Στην κλασική δομή ενός παραμυθιού περιλαμβάνονται τρεις κύριοι ρόλοι: ένας ήρωας, ο βοηθός του και ένας αντίπαλος. Ποιοι έχουν αυτούς τους ρόλους στο συγκεκριμένο παραμύθι;
3Ο ΘΕΜΑ
Ο γέροντας θεωρεί ως αντίδοτο της << ανορεξίας>> την εργασία. Συμφωνείτε; Ισχύει η συμβουλή του γέροντα και στην εποχή μας;
ΚΕΙΜΕΝΟ <<Ο παππούς και το εγγονάκι>>, Λέων Τολστόϊ
Να απαντήσετε στα παρακάτω θέματα:
1Ο ΘΕΜΑ
Ποια είναι η στάση των προσώπων απέναντι στον παππού;
2Ο ΘΕΜΑ
Ποιος αφηγείται, ποια η συμμετοχή του σε όσα αφηγείται και ποιος ο χρόνος της αφήγησης;
3Ο ΘΕΜΑ
Προσπαθήστε να αφηγηθείτε τα γεγονότα από την οπτική γωνία του παππού, ξαναγράφοντας ένα μέρος του διηγήματος.
Κυρία η Άννα είμαι, συγγνώμη για την ενόχληση αλλά μήπως θα μπορούσατε να πείτε πού και πώς θα σας στείλουμε τις λύσεις των ασκήσεων;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα σας κυρία Παχουλού εύχομαι να είστε καλά. Συγνώμη για την ενόχληση θα ήθελα να μου πείτε κάποιο τρόπο για να σας στείλω τις απαντήσεις. Είμαι η Σέχου Μπεσιάνα
ΑπάντησηΔιαγραφή